گفتگوی اختصاص سایت کیانسه بادکترعیسی ابراهیم زاده درخصوص چگونگی تاسیس انجمن جغرافیاوبرنامه ریزی مناطق مرزی ایران
به باور بسیاری از ژئوپلیتینها، توسعه آینده کشور با توجه به موقعیت جغرافیایی و ساحلی دریای عمان در پیوند با طراحی سیاست های کارآمد و استفاده بهینه از توانمندیهای این ناحیه راهبردی است.
به گزارش اختصاصی سایت کیانسه: پروفسور عیسی ابراهیم زاده، پس از فراغت از مسئولیت منطقه ۱۴ دانشگاه آزاد اسلامی و ریاست واحد زاهدان، تاسیس انجمن “جغرافیا و برنامهریزی مناطق مرزی ایران” را با کمک و مشورت تعدادی از سایر اعضای هیات علمی دانشگاههای کشور، وجهه همت خویش قرار داد. گر چه از سال۱۳۹۱ این ایده را مطرح کرده بود و با همیاری ۱۶ تن دیگر از اعضای هیات موسس در سال ۱۳۹۲ اقدام به تنظیم تقاضانامه جهت ارسال به دبیرخانه کمیسیونهای علمی کشور نموده بود، لیکن با پیگیریهای مستمر و مجدانه وی، نهایتا بر اساس آییننامه نحوه تشکیل و صدور مجوز تاسیس انجمنهای علمی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، در جلسه مورخ۲۰/۵/ ۱۳۹۳ موضوع درکمیسیون انجمن های علمی ایران مطرح و با تاسیس آن موافقت به عمل آمد.
دکتر ابراهیم زاده درابتدای گفتگو به اقدامات صورت گرفته جهت تشکیل انجمن جغرافیا وبرنامه ریزی مرزی ایران پرداخت و گفت: این انجمن پس از تشکیل ابتدا اقدام به عضوگیری و سپس تشکیل اولین مجمع عموعی در سال ۱۳۹۴ نمود و با انتخاب اعضای هیات مدیره و تصویب اساسنامه و خط و مشیهای انجمن در آن مجمع، بنده بعنوان رئیس هیات مدیره انتخاب و اقدام به پیگیری اخذ پروانه تاسیس از کمیسیون انجمن های علمی ایران نمودم که خوشبختانه در تاریخ ۲۴/۵/۱۳۹۴ پروانه تاسیس را نیز از کمیسیون انجمنهای علمی ایران دریافت و بالاخره در تاریخ ۱۲/۱۲/۱۳۹۴ تحت شماره ۳۹۴ موفق به ثبت آن در ادارۀ ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری نیز گردیدیم. پس از آن این انجمن با توجه به جایگاه و اهداف ملی که در اساسنامه آن آمده و خود را موظف به تحقق آن می داند، اقدام به تاسیس دفاتر منطقه ای در استانهای مرزی کشور نمود. بدین منظور موفق به تاسیس ۵ دفتر منطقه ای در شهرهای تهران، مشهد، ارومیه، اهواز و بوشهر گردید و روسای هر یک از این دفاتر نیز در هیات مدیره انجمن مطرح و تعیین و منصوب گردیدند.
وی افزود: بمنظور بسط و گسترش فعالیت های انجمن جغرافیا و برنامه ریزی مناطق مرزی ایران، اقدام به عقد قراردهای همکاری با مراکز علمی و پژوهشی کشور نمودیم که در این ارتباط تاکنون موفق به تنظیم و عقد قرارداد و تفاهم نامه همکاریهای علمی، آموزشی، پژوهشی، اجرایی و مشاورهای با “پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی کشور”، “مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی کشور”، “سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح کشور” ، “سازمان بسیج اساتید کشور” و غیره گردیده و تفاهم نامه های مربوطه به امضا طرفین رسیده است.
دکترابراهیم درخصوص دیگر فعالیت های انجمن بیان داشت: کمیته پذیرش این انجمن نیز، ضمن تعیین نمایندگان انجمن در دانشگاهها، در همان سال ۱۳۹۴ موفق به جذب بیش از ۱۲۰ نفر از اساتید، فارغ التحصیلان و دانشجویان مقطع دکتری وکارشناسی ارشد رشته های جغرافیا و سایر رشته های وابسته بعنوان اعضای پیوسته گردید و پس از آن نیز عضوگیری کماکان ادامه دارد و اینک صدها نفر از اساتید، صاحب نظران و دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد به این انجمن پیوسته اند. در عین حال جهت ارتقای فعالیت های آتی، انجمن جغرافیا و برنامهریزی مناطق مرزی ایران اقدام به تدوین برنامه استراتژیک پنج ساله نموده است. علاوه بر آن این انجمن اقدام به برگزاری سخنرانیهای مختلف در زمینه مرز با موضوعات روز از قبیل آمایش مناطق مرزی ایران، نقش اقلیم در توسعه و امنیت در جنوب شرق کشور و غیره با حضور استادان مطرح جغرافیا و علوم مرتبط نموده است. در عین حال بمنظور ایفای نقشی سازنده در ارتقای علمی کشور، انجمن جغرافیا و برنامهریزی مناطق مرزی ایران اقدامات گسترده ای در برپایی همایش ها و کنفرانس های ملی و منطقه ای نموده و می نماید.
استاد دانشگاه سیستان و بلوچستان در برگزاری همایش های مختلف توسط این انجمن ملی درکشور اظهارداشت: از جمله همایش هایی که از سوی انجمن جغرافیا و برنامه ریزی مناطق مرزی کشور تا کنون برگزار گردیده میتوان به برپایی “اولین همایش ملی توسعه ناحیه ژئوپلیتیک جنوب شرق ایران” در سال ۱۳۹۵ در دانشگاه سیستان و بلوچستان با همکاری انجمن ژئوپلیتیک ایران، اشاره نمود. محورهای اصلی این همایش عبارت بودند از؛ ژئوپلیتیک ناحیه جنوب شرق، زیرساخت ها و توسعه ناحیه جنوب شرق، ناحیه جنوب شرق و امنیت، ناحیه جنوب شرق و آسیای مرکزی، مخاطرات محیطی ناحیه جنوب شرق، اقیانوس هند و توسعه محور شرق، منابع آب و توسعه ناحیه جنوب شرق، ترانزیت و بازرگانی ناحیه جنوب شرق، گردشگری ناحیه جنوب شرق، اقتصاد ناحیه جنوب شرق، جنوب شرق و آمایش نواحی مرزی، شهرهای مرزی و امنیت و توسعه. در بیانیه پایانی این همایش که توسط پروفسور ابراهیم زاده بعنوان دبیر علمی همایش با همکاری کمیته علمی همایش تهیه و ارایه گردید آمده است؛ این همایش خوشبختانه با استقبال بسیار خوبی روبرو گردید و مقالات بسیار زیاد و علمی که حاصل پژوهش های دانشمندان و صاحب نظران حوزه ژئوپلیتیک و امنیت و توسعه نواحی مرزی بود به دبیرخانه همایش واصل گردید. کمیته علمی همایش بمنظور پایش و داوری دقیق علمی مقالات و انتخاب مقالات برگزیده اقدام و در سه مرحله پایش توسط ده ها اندیشمند و متخصص در کمیته های علمی همایش نهایتا ۲۴۵ مقاله از میان صدها مقاله رسیده، برگزیده شد. بالاخره از این تعداد ۵۰ مقاله جهت ارایه شفاهی، ۱۳۸ مقاله ارائه بصورت پوستر و حدود ۶۰ مقاله نیز جهت چاپ در مجموعه چکیده مقالات به همراه سایر مقالات انتخاب و چاپ گردید. در عین حال دستاوردهای حاصل از جمعبندی مقالات ارائه شده به این همایش، بیانگر آن است که استفاده از ظرفیتها، استعدادها و توانمندیهای داخلی برای تأمین نیازهای ملی، منطقهای و بین المللی مستلزم آگاهی و درکی عالمانه از قلمروهای استراتژیک است. در این میان تحولات ژئواکونومیک در مقیاس جهانی و بهره مندی از موقعیت و توانمندی های ژئوپلتیک کشور در چارچوب این تحولات، شناخت ظرفیت های ناحیه ای کشور را امری گریزناپذیر کرده است. از این منظر ناحیه جنوب شرق کشور بواسطه ظرفیتهای محیطی، دریایی و گذرگاهیاش در رویکردهای دانشمندان، مسئولان و کارگزاران ملی وزن ژئوپلیتیک بینظیری یافته است؛ به گونه ای که به باور بسیاری از ژئوپلیتینها، توسعه آینده کشور با توجه به موقعیت جغرافیایی و ساحلی دریای عمان در پیوند با طراحی سیاستهای کارآمد و استفاده بهینه از توانمندیهای این ناحیه راهبردی است. اینک با توجه به این اهمیت و موقعیت دستاندرکاران برگزاری این کنگره بر موارد زیر تأکید کردند؛
تقارن برگزاری کنگره توسعه ناحیه ژئوپلتیک جنوب شرق کشور با روز ملی ۱۳ آبان که نماد استقلال، خودباوری و اتکای به توانمندیهای داخلی است، شوق به توسعه در مقیاس ناحیهای و ملی را در میان پژوهشگران و جوامع علمی کشور برانگیخته و خودآگاهی را در جامعه نهادینه نموده و امید است راهبردها و راهکارهای حاصل از آن از سوی دستاندرکاران امر توسعه مورد بهرهبرداری بهینه قرار گیرد. باتوجه به فرمایشات و تأکیدات مقام معظم رهبری درخصوص استان سیستان و بلوچستان، میطلبد که دولتمردان و برنامهریزان ملی نیز بویژه در برنامه ششم و اینک در آستانه برنامه هفتم توسعه، این منطقه راهبردی را در اولویت برنامهها قرار دهند. نظر به اینکه آرامش و امید به توسعه امروز جنوب شرق کشور مدیون تلاشهای پیوسته و پایدار نیروهای نظامی و انتظامی و همراهی مردم است، انتظار میرود که دولتمردان و برنامهریزان ملی و ناحیهای نیز با بهرهگیری از این فرصت بینظیر زمینه توسعه و تعالی این بخش از کشور را بیش از پیش فراهم کنند. شرکتکنندگان در این کنگره ملی بر توسعه همهجانبه بر گرفته از توانهای بومی در قالب حمایتهای ملی و بهرهگیری از علائق بینالمللی تأکید جدی دارند. بنا به یافتههای حاصل از مقالات ارائه شده به این همایش، جنوب شرق کشور واجد توانمندیهای محیطی متعددی است که بهرهگیری از آنها زمینه رفاه، آسایش مردم و توسعه ناحیه را فراهم میکند. برگزارکنندگان این همایش معتقدند با توجه به اینکه سرنوشت توسعه کشور دیروز در پیوند با خوزستان تعریف میشد، امروز بوشهر و هرمزگان توسعهبخش ملی است، بیشک با توجه به موقعیت جغرافیایی، اقیانوسی و گذرگاهی ناحیه جنوب شرق کشور، سرنوشت ملی در آینده در این ناحیه رقم خواهد خورد. تحقق امر توسعه بیشک در پیوند با حضور دانشگاه و دانشگاهیان در قالب تبدیل پژوهشهای کاربردی و دانشبنیان به فناوری و محصول برای حل مشکلات و چالشهای کنونی و آینده کشور خواهد بود. تحقق این مهم مستلزم وجود زیرساختهای زیربنایی علمی، پژوهشی در مراکز علمی و دانشگاههای کشور، از جمله در ناحیه جنوب شرق میباشد. شرکتکنندگان در همایش تأکید نمودند که شناساندن توانمندیهای استان سیستان و بلوچستان در سطح ملی و بینالمللی مستلزم رویکردی دوسویه از طرف رسانه ملی و سایر رسانهها و کارگزاران استانی در راستای تحکیم همبستگی ملی و منطقهای میباشد. وجود قرابتهای هویتی ایرانی– اسلامی میان ایرانیان، بویژه مردم این ناحیه از کشور با کشورهای همسایه شرقی و نیز اصل همتکمیلی ژئوپلیتیکی، همکاریهای منطقهای شرق کشور را اولویت میبخشد. شرکتکنندگان در همایش تأکید نمودند که حتیالمقدور در فراخوانهای استخدامی نیروهای انتظامی و نظامی، رشته جغرافیا و گرایشهای وابسته به عنوان یکی از کاربردیترین رشتهها در حوزه امنیت و توسعه مورد توجه قرار گیرد. در پایان تأکید گردید که اتخاذ سیاستهای فراگیر و همسو برای رسیدنبه برنامهریزی مطلوب و مدیریت کارآمد و یکپارچه در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی درکشور ضروریمیباشد.
ایشان درادامه گفتگو تصریح کرد: علاوه بر این دومین همایش ملی انجمن جغرافیا و برنامه ریزی مناطق مرزی ایران با همکاری انجمن ژئوپلیتیک ایران با عنوان “ژئوپلیتیک و توسعه محلی- منطقه ای رویکردی در پایداری شرق ایران” در سال ۱۳۹۷ در دانشگاه بیرجند برگزار گردید. مهمترین محورهای این همایش عبارت بودند از؛ ژئوپلیتیک منطقه شرق ایران، اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار شرق، توسعه محلی- منطقه ای و کارآفرینی، امنیت و توسعه پایدار در شرق ایران، هیدروپلیتیک و توسعه پایدار شرق ایران، توسعه پایدار منطقه ای شرق، زیرساخت و ارتباطات بین المللی، بنیانهای جغرافیایی، رقابت پذیری و جایگاه آن در توسعه محور شرق، توسعه پایدار اجتماعات محلی و توسعه اقتصادی مردم محور و نهاد محور.
در عین حال اهداف و دستاوردهای مورد انتظار این همایش به شرح زیر تعریف شده است؛
با توجه به اینکه موقعیت ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ترانزیتی فرصت های اقتصادی عظیمی را برای شرق کشور رقم زده است، اینک شرق کشور دالانی است که می تواند مسیر ترانزیت و عبور کالاهای کشورهای آسیای مرکزی، افغانستان، روسیه و کشورهای حوزه دریای خزر به دریای عمان و شبه قاره هند را تسهیل کند. راه آهن و جاده های شوسه سراسری شمال به جنوب از جمله سرخس، مشهد، بیرجند، زاهدان و چابهار و سایر شبکه های ارتباطی شمال به جنوب شرق نقش مهمی نه تنها در توسعه شرق کشور بلکه توسعه آسیای مرکزی، روسیه و افغانستان خواهد داشت. در واقع این دالان میتواند روسیه را به اقیانوس هند وصل نماید. به عبارت دیگر پیوندهای اقتصادی از طریق گفتگو، صلح، دوستی، همکاری مشترک، میتواند دالان شرق کشور را به دالان صلح تبدیل نماید. بنابراین در صورت تکمیل شبکه های ارتباطی شمال و جنوب شرق، تحول بزرگی در اقتصاد منطقه ایجاد خواهد شد. با توجه به اینکه ایران در شرق با سه کشور همسای، مرز مشترک دارد، دو کشور از این سه کشور یعنی افغانستان و ترکمنستان به دریا راه ندارند، که در صورت فعال نمودن روابط همجواری و اتصال آنها به دریا از طریق شرق کشور، این مهم میتواند دهها هزار شغل و میلیاردها دلار برای شرق کشور را در پی داشته باشد.
ایشان شرق کشور را با توجه به ظرفیت های بالا و فرصت های فراوان سرمایه ای اظهارداشت: با توجه به اینکه شرق کشور از سرمایه انسانی بزرگ با مردمانی وطن دوست و سرمایه اجتماعی زبده عظیمی برخوردار است، وجود این سرمایه انسانی- اجتماعی متمرکز در شهرها و حتی روستاهای این منطقه خود فرصت بسیار مهمی است که اگر این فرصت ها با ابتکار و خلاقیت و برنامه ریزی همراه شود تحولی شگرف در شرق کشور رخ خواهد داد. بنابراین برای عملیاتی کردن فرصت ها و امکانات شرق کشور نیاز به توجه بیش از پیش سیاست گذاران و برنامه ریزان ملی و منطقه ای با سرمایه گذاری بیشتر احساس میشود. بنابراین ساماندهی و سازماندهی اجتماعی و ایجاد شرکت های فعال بخش خصوصی با هدف سرمایه گذاری از طریق جذب سرمایه های خرد و کلان محلی- منطقه ای و بین المللی جزو الزامات توسعه در این ناحیه از کشور است.
درپایان این گفتگودکترعیسی ابراعیم زاده خاطرنشان ساخت: علاوه بر اینها این انجمن در برپایی بسیاری دیگر از همایش ها و کنفرانس های ملی و بین المللی که در سایر دانشگاه ها و مراکز پژوهشی طی سال های گذشته برگزار گردیده نیز مشارکت و همکاری فعال داشته است. از آن جمله اند؛ کنفرانس بین المللی امنیت، پیشرفت و توسعه پایدار مناطق مرزی- سرزمینی و کلانشهرها، چالشها و راهکارها، که توسط دانشگاه افسری امام علی (ع) در سالن الغدیر وزارت کشور در سال ۱۳۹۷ برگزار گردید. همچنین در برپایی همایش ملی ابعاد نظری و کاربردی توسعه و امنیت پایدار مناطق مرزی با رویکرد آمایشی که در سال۱۳۹۹ در دانشگاه فردوسی مشهد از سوی انجمن ژئوپلیتیک ایران برگزار گردید. همایش ملی پیشرفت پایدار، رهیافت تاریخ، فرهنگ و تمدن دارالولایه سیستان که با همکاری انجمن جغرافیا و برنامه ریزی مناطق مرزی ایران در دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال ۱۳۹۷ برگزار گردید. همایش مجازی خلیج فارس و سواحل مکران در آستانه قرن ۱۵ خورشیدی، امنیت و توسعه پایدار که توسط دانشکده حقوق دانشگاه شیراز و مرکز راهبردی خلیج فارس در سال ۱۴۰۰ برگزار گردید. اولین همایش ملی رقابت پذیری و آینده تحولات شهری که از سوی انجمن جغرافیا و برنامه ریزی شهری ایران در سال ۱۳۹۷ در دانشگاه تهران برگزار گردید. و برپایی دیگر همایش مشارکت فعالانه ای داشته است
باتشکرازدکترابراهیم زاده که دراین گفتگوشرکت کردند.
گفتگواز:ناصرپودینه
Subscribe
0 نظرات
